Πολλοί άνθρωποι επιθυμούν να χάσουν τα περιττά κιλά που τους ταλαιπωρούν. Υποβάλλονται σε δίαιτες, εξαντλητικές και μη. Πολλοί καταφέρνουν τελικά να χάσουν αυτά τα κιλά, χωρίς όμως να καταφέρνουν να κρατήσουν το αποτέλεσμα για πολύ καιρό, παρά τις τεράστιες προσπάθειες που καταβάλουν. Πόσοι άραγε από εμάς, γνωρίζουν τον όρο «συναισθηματικό φαγητό»; Έναν όρο που θα λύσει πολλές από τις απορίες μας.
Έτσι λοιπόν με τον όρο «συναισθηματικό φαγητό», ορίζουμε ένα συγκεκριμένο μοτίβο συμπεριφοράς ενός ατόμου, που καταναλώνει διάφορες τροφές για την συναισθηματική «ανακούφισή» του. Το όνομα αυτής της συνήθειας, αποδίδεται στο γεγονός ότι η κατανάλωση τροφής, μας προκαλεί συναισθήματα. Είτε αυτά είναι αρνητικά, είτε θετικά.
Έχετε σκεφτεί ποτέ, ποια συναισθήματα συνήθως μας οδηγούν στην κατανάλωση φαγητού; Έχετε δει πολλές ταινίες όπου οι πρωταγωνιστές (συνήθως οι πρωταγωνίστριες, ας μην γελιόμαστε), χωρίζουν και ο καλύτερος φίλος τους, γίνεται μια τούρτα ή ένα μπολ παγωτό! Γιατί συμβαίνει αυτό; Τα συναισθήματα που οδηγούν συχνά σε συναισθηματικό φαγητό είναι:
Θυμός
Άγχος
Φόβος
Μοναξιά
Μελαγχολία
Ανία
Χαρακτηριστικά ατόμων με συναισθηματική υπερφαγία
Τα άτομα που εκδηλώνουν συναισθηματική υπερφαγία είναι, κατά μέσο όρο, πιο υπέρβαρα και έχουν μεγαλύτερες διακυμάνσεις βάρους. Οι περισσότεροι προσπαθούν ανεπιτυχώς για πολλά χρόνια να ακολουθήσουν δίαιτες μέχρι που σταματούν την συγκεκριμένη προσπάθεια έχοντας απογοητευθεί από το αποτέλεσμα. Πολλές φορές οι ίδιες οι δίαιτες, ειδικά οι αυστηρές, οδηγούν στα πρώτα υπερφαγικά επεισόδια. Συγκριτικά με άλλους, τα άτομα που καταναλώνουν συναισθηματικό φαγητό δεν έχουν μάθει να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα συναισθήματά τους, τείνουν να διεκδικούν και να υποστηρίζουν λιγότερο τις επιθυμίες τους, έχουν περισσότερες σωματικές ανησυχίες και εκδηλώνουν περισσότερη ευαισθησία (που συχνά δεν την εκφράζουν και καταπίνουν τα συναισθήματά τους). Σε βάθος χρόνου, η συναισθηματική υπερφαγία μπορεί να οδηγήσει και σε μεταβολικά προβλήματα, για παράδειγμα, υπερινσουλιναιμία και διαβήτη.
Πώς αντιμετωπίζουμε τη συναισθηματική υπερφαγία;
Εντοπίζοντας το συναίσθημα που κυριαρχεί όταν οδηγείστε στο φαγητό ενώ δεν πεινάτε, μπορείτε να καταλάβετε τι είναι αυτό που πραγματικά χρειάζεστε και να ‘θρέψετε’ την αληθινή σας ανάγκη με άλλο τρόπο. Παρακολουθούμε τη διατροφική συμπεριφορά για να εντοπίσουμε ποια συγκεκριμένα συναισθήματα πυροδοτούν την κατανάλωση φαγητού. Μαθαίνουμε αν υπάρχει ειδικός συνδυασμός φαγητού-συναισθήματος και εφαρμόζουμε εναλλακτικούς τρόπους ικανοποίησης των ψυχικών αναγκών μας που δεν έχουν επίκεντρο το φαγητό. Μέσα από ψυχοθεραπευτικές πρακτικές (π.χ. γνωσιακές, τροποποίησης συμπεριφοράς, ύπνωσης) σταματάμε την αυτόματη συμπεριφορά και ενισχύουμε την ευσυνειδητότητα (να έχω επίγνωση την ώρα που τρώω), ενώ παράλληλα αποκαθιστούμε τη σχέση με τον εαυτό μας και τα συναισθήματά μας.
Μέσα από ένα εξατομικευμένο πλάνο, αναπτύσσουμε αυτά που χρειαζόμαστε για να σταματήσουμε ένα μοτίβο που συνηθίσαμε να ακολουθούμε χρόνια. Μη σας φανεί περίεργο αν τελικά η συνήθεια αποτελέσει το δυσκολότερο εμπόδιο. Γι’ αυτό μπορούμε να απευθυνθούμε στους ειδικούς για να είναι δίπλα μας σε αυτόν τον αγώνα. Ειδικούς, όπως ψυχολόγους, γυμναστές, διατροφολόγους, που γνωρίζουν ακριβώς τι χρειαζόμαστε ο καθένας ξεχωριστά!
Η Έλλη Χατζηπαζαρλή Καρπουχτσή σπούδασε Ψυχολογία και Εγκληματολογία στο University of the West of England και στο University of East London. Έχει εξειδικευτεί στη συμβουλευτική γονέων/παιδιών και στην κλινική αξιολόγηση ενδοοικογενειακής βίας και σεξουαλικής κακοποίησης. Το 2019 δημοσίευσε το πρώτο της συγγραφικό έργο για παιδιά, «Μαμά Γιατί Βλέπω Άσχημα Όνειρα;» από τις εκδόσεις Οσελότος.
Facebook: ɪᴛ’s ᴇʟʟɪᴇ.
Instagram: ellie_hatzipazarli