Ο Οκτώβριος έχει καθιερωθεί πλέον από την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρία ως μήνας πρόληψης και ενημέρωσης κατά του καρκίνου του μαστού. Αν και η συγκεκριμένη μορφή καρκίνου δεν αποτελεί πλέον καταληκτική ασθένεια, βάσει του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας παραμένει μαζί με τον καρκίνο του πνεύμονα να είναι οι πιο συχνή μορφή καρκίνου. Στην Ελλάδα εμφανίζονται περίπου κάθε χρόνο 4.500 νέες περιπτώσεις, ενώ στις ΗΠΑ γίνονται περίπου 250.000 νέες διαγνώσεις ετησίως σε γυναίκες. Ο καρκίνος του μαστού ωστόσο δεν πλήττει μόνο τον γυναικείο πληθυσμό αλλά και τον ανδρικό. Στατιστικά στοιχεία δείχνουν πως στις ΗΠΑ το 2017, 2.500 άνδρες διαγνώστηκαν με την συγκεκριμένη νόσο.
Τα τελευταία 50 χρόνια έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος σχετικά με την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Παλιότερα οι γυναίκες που νοσούσαν από την συγκεκριμένη ασθένεια, αναγκαζόντουσαν να υποβληθούν σε μια σειρά από απαιτητικές διαδικασίες, όπως ριζικές χειρουργικές επεμβάσεις μέσα από τις οποίες αφαιρούσαν τους μαστούς, τους θωρακικούς μύες αφήνοντας εκτεταμένες ουλές στο σώμα τους. Στις μέρες μας πλέον, στην πλειοψηφία των γυναικών, αφαιρούν συνήθως μόνο ένα τμήμα του ιστού των μαστών και των λεμφαδένων. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια για την θεραπεία του καρκίνου του μαστού, άρχισαν να λαμβάνουν υπόψη τους , τους ψυχολογικούς αλλά και τους κοινωνικούς παράγοντες της ασθένειας.
Είναι ευρέως γνωστό πλέον ότι η ψυχολογική κατάσταση του ατόμου που νοσεί, συνδέεται άμεσα με την νόσο. Έρευνες δείχνουν πως το ποσοστό θνησιμότητας είναι 26 φορές μεγαλύτερο στα άτομα με καταθλιπτικά συμπτώματα και 39 φορές μεγαλύτερο σε εκείνα που έχουν διαγνωσθεί με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή. Παρ’ όλο που όπως προαναφέρθηκε πρόκειται για μια ιάσιμη μορφή καρκίνου, δεν παύει 
να έχει καθοριστικές επιδράσεις στον ψυχισμό του ατόμου. Σαφώς ο κάθε άνθρωπος αντιδρά και βιώνει με διαφορετικό τρόπο αυτή τη διαδικασία, ωστόσο παρατηρούνται κάποια κοινά συναισθήματα όπως το άγχος, η θλίψη, ο θυμός, οι ενοχές, ο φόβος μετάστασης και θανάτου, η ανασφάλεια για το μέλλον και για ό,τι και όσους σκέφτεται ότι θα αφήσει πίσω του.
Επίσης, αν και η θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού έχει εξελιχθεί με την πάροδο των χρόνων, οι χημειοθεραπείες και ακτινοβολίες που διαρκούν μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα, φαίνεται πως επιδρούν αρνητικά στην διάθεση του ατόμου, απορροφώντας του αρκετή ενέργεια και κατ’ επέκταση επηρεάζοντας την ζωή του σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο.
Επιπλέον, γυναίκες που χρειάστηκαν να προβούν σε μαστεκτομή ή σε κάποια άλλη χειρουργική επέμβαση η οποία άλλαξε το σώμα τους, αλλά και εκείνες που βλέπουν την εικόνα τους να αλλάζει λόγω των χημειοθεραπειών/ακτινοβολιών (απώλεια μαλλιών, αύξηση/μείωση βάρους, ορμονολογικές ανωμαλίες κ.λπ.) βιώνουν τις αλλαγές αυτές ως πλήγμα για την θηλυκότητά τους. Ακόμα και αν το δούμε από μια κοινωνική σκοπιά, διάφορα εξωτερικά χαρακτηριστικά της γυναίκας, με κύριο χαρακτηριστικό το στήθος της, είναι άμεσα συνδεδεμένα με την θηλυκότητά της, τον ρόλο της ως γυναίκα αλλά και την κοινωνική της ταυτότητα. Παρ’ όλο που η θηλυκότητα είναι ένα βασικό στοιχείο της γυναικείας ύπαρξης, η οποία δεν μπορεί να αφαιρεθεί με μια χειρουργική επέμβαση, πολλές γυναίκες βιώνουν αυτή τη φάση της ζωής τους ως μια διαδικασία με πολλές απώλειες.
Για να μπορέσουν λοιπόν να διαχειριστούν αυτή την απαιτητική και δύσκολη φάση της ζωής τους, χρειάζονται χρόνο και στήριξη από τους γύρω τους αλλά και από ειδικούς ψυχικής υγείας, για να αποδεχτούν την νέα εικόνα του σώματός τους, να ξαναβρούν την σεξουαλικότητά τους καθώς και να επαναπροσδιορίσουν την αυτοεικόνα τους, χωρώντας και αυτή τη διάσταση του εαυτού τους. Η ύπαρξη ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος διαδραματίζει βασικό ρόλο στην αντιμετώπιση της ασθένειας, στην συμφιλίωση της γυναίκας με το σώμα της καθώς και στην προσαρμογή της στη νέα κατάσταση που βιώνει. Έρευνες δείχνουν πως άτομα που συμμετείχαν σε ομάδες στήριξης, είχαν 45% λιγότερες πιθανότητες επανεμφάνισης του καρκίνου. Ωστόσο είναι σημαντικό να ειπωθεί πως η ψυχολογική αποκατάσταση του ατόμου δεν περιορίζεται μόνο στην ίαση της νόσου, αντίθετα μάλιστα είναι μια διαδικασία με διάρκεια. Είτε μέσω της ατομικής ψυχοθεραπείας, είτε μέσω ομάδων στήριξης, το άτομο μπορεί να λάβει πολύτιμη βοήθεια αλλά ακόμα και να δώσει σημαντικές συμβουλές σε άλλους ανθρώπους που βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση με εκείνο. Επιπλέον, εκτός από το ίδιο το άτομο που νοσεί, σημαντική βοήθεια μπορούν να λάβουν και τα μέλη της οικογένειάς του προκειμένου να διαχειριστούν δικά τους συναισθήματα όπως επίσης και να λάβουν μια καθοδήγηση για το πώς μπορούν και αυτοί να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.
ΑΛΜΑ ΖΩΗΣ – Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο του Μαστού.
Εδώ και 30 χρόνια προσφέρει ψυχοκοινωνική στήριξη σε άτομα με καρκίνο του μαστού και στις οικογένειές τους μέσω ατομικών συμβουλευτικών, ομάδων στήριξης, συμβουλευτικών οικογένειας/ζεύγους.
Τηλεφωνική Γραμμή Στήριξης: 210-8253253
BE STRONG – ΜΚΟ Στήριξης ανθρώπων που εμπλέκονται με τον καρκίνο.
Από το 2007, προσφέρει τεκμηριωμένη πληροφόρηση σε θέματα που αφορούν τον καρκίνο, την αντιμετώπιση και την πρόληψή του, καθώς και ψυχοκοινωνική στήριξη σε όσους εμπλέκονται με αυτόν.
Τηλεφωνική Γραμμή Στήριξης: 1069
https://www.bestrong.org.gr/el/
Η Μαριάννα Γιαννούδα σπούδασε ψυχολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Στα πλαίσια των σπουδών της έκανε τηνπρακτική της στην Μονάδα Εφήβων του νοσοκομείου Α.Χ.Ε.Π.Α της Θεσσαλονίκης. Στην πορεία, ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές πάνω στην Προσωποκεντρική Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία του Πανεπιστήμιο του Strathclyde στο Εδιμβούργο. Παράλληλα εργαζόταν εθελοντικά στο παιδοψυχιατρικό τμήμα του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Περιστερίου και σε διάφορα ιδιωτικά ψυχοπαιδαγωγικά κέντρα. Έχει παρακολουθήσει πλήθος σεμιναρίων ενώ έχει εκπαιδευτεί και στην Κλινική Ψυχοπαθολογία στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο. Τα τελευταία δύο χρόνια ασχολείται με την ατομική θεραπεία και συμβουλευτική ενηλίκων και εφήβων καθώς και με την συμβουλευτική γονέων.
Για να δείτε πώς η διατροφή μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού διαβάστε το άρθρο μας: Πρόληψη και Καρκίνος του μαστού!
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
American Psychological Association. (2011). Breast cancer: How your mind can help your body. http://www.apa.org/helpcenter/breast-cancer
Andersen, B. L., Yang, H.-C., Farrar, W. B., Golden-Kreutz, D. M., Emery, C. F., Thornton, L. M., Carson, W. E. (2008). Psychologic intervention improves survival for breast cancer patients. Cancer, 113(12), 3450–3458.
Ganz, P. (2008). Psychological and Social Aspects of Breast Cancer. Oncology, 22(6), 642-646.
Satin, J.R., Linden, W., & Phillips, M.J. (2009). Depression as a predictor of disease progression and mortality in cancer patients: A meta-analysis. Cancer, 115 (22), 5349-5361.
